Verbindend Pedagogisch Leiderschap - De gevorderde leerkracht
De leerkracht staat zelfverzekerd voor de klas. Hij vertrouwt zijn leerlingen en weet wat nodig is om de juiste oplossing te vinden samen met de leerlingen. Hij is in staat om het kind achter de leerling te zien en bouwt daardoor aan een plezierige werkrelatie met de leerling. Dit alles in een fijne samenwerking met de ouders. De leerling gaat met plezier naar school. Hij is intrinsiek gemotiveerd, heeft zelfvertrouwen en voelt zich gezien en geaccepteerd. Hij neemt verantwoordelijkheid voor zijn eigen leerproces. De ouders zijn blij met de persoonlijke ontwikkeling en de cognitieve prestaties van hun kind. In contact met de groepsleerkracht voelen zij zich gehoord en gezien. En de directeur ziet een gemotiveerde, zelfsturende groep met een leerkracht voor de klas waar hij trots op is en de algemene leerprestaties die omhoog gaan. Niet zomaar even gerealiseerd…. Het is van belang dat de leerkracht kennis en vaardigheden opbouwt om vervolgens tot bovenstaande resultaten te kunnen komen.
Opbouw VPL - De gevorderde leerkracht
Na de cursus Verbindend Pedagogisch Leiderschap is de gevorderde leerkracht in staat om:
- Een ongezond pedagogisch klimaat om te buigen naar een veilig pedagogisch klimaat.
- Te werken aan de persoonlijke ontwikkeling van de leerling met als gevolg een betrokken, gemotiveerde leerling die verantwoordelijkheid neemt (eigenaarschap).
- Zijn persoonlijke kwaliteiten te herkennen en nog beter en meer in te zetten.
- Zijn valkuilen in beeld te hebben en hier effectief mee om te gaan.
- Als een completer mens voor de klas te staan en de groep aan te sturen op basis van vertrouwen en verbinding.
- Een gezond pedagogisch klimaat te onderhouden en collega’s met praktische tools hierin te ondersteunen en inspireren.
- Vanuit krachtig pedagogisch handelen van de klas een groep te maken waarbij werkplezier en rust in de groep een basis vormt.
Inhoud en opbouw van de cursus - Gevorderde leerkracht
- Vier trainingsmiddagen
- Twee observaties in de groep met nagesprek
- Intervisiemiddag met mede cursisten
Fase 1. Groepsdynamiek en uitdagende groepen
FOCUS: LEERLINGGEDRAG EN LEERKRACHTVAARDIGHEDEN
De praktijk laat zien dat leerkrachten steeds vaker te maken krijgen met grensoverschrijdend of grens opzoekend gedrag van leerlingen. Wat doen ‘negatieve’ leiders in de klas met de totale groep? En wat doet dit met jou als leerkracht en hoe reageer jij hier op? Hoe pak je conflictsituaties van leerlingen onderling effectief aan? In een ‘ideale situatie’ handelt de leerkracht consequent, oplossingsgericht en vanuit vertrouwen in zichzelf én de leerling. Om groepsprocessen op een effectieve manier aan te sturen is het van belang dat de leerkracht zich bewust is van de invloed die hij hierop kan uitoefenen. Deze invloed kan hij vanaf de eerste dag van het schooljaar inzetten om samen met de groep te werken aan een gezond pedagogisch klimaat. Makkelijker gezegd dan gedaan….
Resultaat na fase 1
- Je hebt kennis van de theorie van Tuckman en je leert dit effectief in te zetten in je eigen groep.
- Je hebt zicht gekregen op belangrijk, preventief leerkrachthandelen dat de rust in de groep ten goede komt.
- Je hebt een basis gelegd voor het effectief handelen bij grensopzoekend en grensoverschrijdend gedrag en je kunt e conflictsituaties van leerlingen onderling stapsgewijs en effectief aanpakken.
- Je hebt geleerd hoe je een leerling verantwoordelijkheid laat nemen voor zijn eigen leerproces.
- Je hebt praktische ideeën opgedaan over hoe je een ongezonde groepssfeer kunt ombuigen naar een werkbaar, prettig pedagogisch klimaat.
Fase 2. Verder werken aan een gezond pedagogisch klimaat
FOCUS: LEERLINGGEDRAG EN LEERKRACHTVAARDIGHEDEN
Een gezond pedagogisch klimaat gaat over ‘je veilig voelen’: leerlingen die zichzelf willen, kunnen en durven zijn en hierin worden bekrachtigd door de leerkracht. Leerlingen die samen lachen en huilen en elkaar daarin begrijpen. Aandacht besteden aan de sociaal- emotionele ontwikkeling van de leerlingen waardoor zij zich echt gezien en gehoord voelen is van groot belang. In de ideale situatie weet de leerkracht op het juiste moment het goede te doen voor de individuele leerling en de groep. Dit in het belang van de persoonlijke ontwikkeling van de leerling en het gevoel van veiligheid in de groep.
Resultaat na fase 2
- Je weet hoe jij er als leerkracht voor kunt zorgen dat leerlingen een groter gevoel van eigenaarschap ervaren met meer zelfverantwoordelijkheid als gevolg.
- Je hebt praktische ideeën opgedaan om thema’s als geluk, verdriet en zelfvertrouwen een basisonderdeel te laten zijn in het dagelijkse groepsproces.
- Je weet hoe je nog meer invloed kunt hebben op het ontwikkelen van een positief zelfbeeld van kinderen.
- Je hebt inspiratie opgedaan over verschillende werkvormen om leerlingen elkaar onderling te kunnen complimenteren op persoonlijke kwaliteiten.
- Je bent een stapje dichterbij succesvol pedagogisch leiderschap en nog meer in staat om leerlingen écht te zien in wie ze zijn.
Fase 3. De kracht van verbinding
FOCUS: LEERKRACHTVAARDIGHEDEN EN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
In de praktijk zien we dat een leerling die écht gezien wordt zich gesteund voelt, meer zelfvertrouwen krijgt en meer betrokkenheid en motivatie laat zien. Leerresultaten gaan omhoog en de leerling gaat met meer plezier naar school.
Het vraagt aandacht om leerlingen écht te zien. Aandacht voor de ideeën van de leerling, zijn gevoelens en gedachten en deze op een zorgvuldige manier te benaderen. In de huidige onderwijssituatie zorgt een volle dagplanning dat er druk kan komen te staan op de ruimte die de leerkracht voelt om deze verbinding aan te gaan. Praktische tools en tips helpen de leerkracht om hier een weg in te vinden.
Naast de aandacht voor de leerling is het van belang dat de leerkracht ook aandacht schenkt aan zichzelf. Een leerkracht die zich goed bewust is van zijn eigen karaktereigenschappen en overtuigingen is in staat zichzelf effectiever aan te sturen. Hierdoor vormt hij een inspiratie voor zijn leerlingen. Hij is door zijn zelfkennis in staat om leerlingen gerichter te ondersteunen bij hun eigen proces zichzelf beter te leren kennen. De opgebouwde zelfkennis van de leerlingen maakt dat zij met meer vertrouwen in contact durven te staan met hun klasgenoten.
Resultaat na fase 3
- Je bent in staat om complimenten te geven die blijvende impact hebben én je weet hoe je de groep in staat stelt deze impact op elkaar te hebben.
- Je weet welke invloed jouw gedachten, gevoelens en overtuigingen hebben op de manier waarop je in verbinding staat met je omgeving.
- Je bent je bewust geworden van het belang van een groei mindset bij leerlingen én jezelf.
- Je hebt nog meer zicht op je persoonlijke kwaliteiten en valkuilen.
- Je hebt door (zelf) ingebrachte casuïstiek je kijk op sociaal emotioneel leren verbreed.
Fase 4. Verbindend Pedagogisch Leider
FOCUS: LEERKRACHTVAARDIGHEDEN EN PERSOONLIJKE ONTWIKKELING
Het valt niet altijd mee om als leerkracht alle ballen in de lucht te houden. Een werkgroepoverleg, een overleg met de intern begeleider over specifieke begeleidingsbehoeften van één van je leerlingen en nog een oudergesprek na schooltijd.
Een leerkracht die tijdens deze situaties in staat is om te verbinden creëert een omgeving waarin veiligheid, openheid en echt contact vanzelfsprekend is. Door deze verbinding voelen betrokkenen zich gehoord en wordt er gewerkt aan een verdiepende werkrelatie. Doordat jij je als leerkracht bewust bent van je eigen houding tijdens interactie met je omgeving ben je in staat om jezelf zo aan te sturen dat dit voor jezelf en betrokkenen leidt tot gewenste resultaten. Resultaat door verbinding.
Resultaat na fase 4
- Je weet hoe je zorgt voor verbindend contact met je omgeving, ook in complexe situaties.
- Je hebt zicht op je gehele ontwikkelproces als Verbindend Pedagogisch Leider en je bent in staat om collega’s te ondersteunen bij complexe pedagogische vraagstukken.
- Je bent je nog bewuster geworden van hoe jouw interactie met leerlingen, ouders en collega’s verloopt en hoe je dit constructief kunt beïnvloeden.
- Je bent door de opgebouwde zelfkennis nog meer in staat om voor jezelf en de leerlingen een omgeving te creëren waar werkplezier, rust en tevredenheid aanwezig is.